Η καφεΐνη είναι μια  φυτική ένωση που βρίσκεται κυρίως  στον καφέ, το τσάι, τα αναψυκτικά τύπου cola , τα ενεργειακά ποτά, το κακάο , καθώς και στην σοκολάτα.  Εξάγεται από τους πράσινους κόκκους του καφέ, τα φύλλα τσαγιού και τους κόκκους κακάο. Η καφεΐνη μπορεί επίσης να παραχθεί χημικά για να χρησιμοποιηθεί ως συστατικό σε φάρμακα και συμπληρώματα.

Η ΔΡΑΣΗ ΤΗΣ ΚΑΦΕΙΝΗΣ ΣΤΟΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ

Η καφεΐνη είναι περισσότερο γνωστή ως φυσική διεγερτική ουσία η οποία ενισχύει την σωματική και πνευματική εγρήγορση στον οργανισμό. Όταν η καφεΐνη προσλαμβάνεται μέσω των τροφίμων και των ποτών, απορροφάται στην κυκλοφορία του αίματός. Στη συνέχεια, ακολουθούν μια σειρά από χημικές αντιδράσεις.

• Η καφεΐνη έχει μια χημική δομή παρόμοια με την αδενοσίνη, έναν χημικό αγγελιοφόρο στον εγκέφαλο (γνωστός και ως νευροδιαβιβαστής) που επηρεάζει τον ύπνο. Όταν η καφεΐνη φτάνει στον εγκέφαλο, μπλοκάρει τους υποδοχείς αδενοσίνης για να κρατήσει τον οργανισμό σε εγρήγορση.
•  Ταυτόχρονα απελευθερώνεται η ορμόνη αδρεναλίνη, η οποία κάνει την καρδιά να χτυπά πιο γρήγορα και αυξάνει τον ρυθμό της αναπνοής.
• Άλλοι νευροδιαβιβαστές, όπως η ντοπαμίνη, η νοραδρεναλίνη και το γλουταμικό, ελευθερώνονται επηρεάζοντας την διάθεση και την ενέργεια στον οργανισμό. Εξίσου ενδιαφέρον είναι και το γεγονός πως όταν η καφεΐνη καταναλώνεται σε χαμηλές δόσεις, μπορεί επίσης να βελτιώσει τη μνήμη και τη γνωστική λειτουργία (δείτε περισσότερα).
  

ΠΕΡΙΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΣΕ ΚΑΦΕΙΝΗ

H περιεκτικότητα σε καφεΐνη μπορεί να διαφέρει μεταξύ επωνυμίας, ποικιλιών και μεγεθών σερβιρίσματος. Το καβούρδισμα των κόκκων καφέ, ο τρόπος επεξεργασίας των φύλλων του τσαγιού και ο χρόνος και η μέθοδος παρασκευής μπορούν επίσης να επηρεάσουν την περιεκτικότητα σε καφεΐνη. Για παράδειγμα, ο καφές έχει γενικά περισσότερη καφεΐνη από το τσάι και τα αναψυκτικά. και ο espresso έχει περισσότερη καφεΐνη από τον καφέ φίλτρου λόγω της ποσότητας αλεσμένου καφέ που χρησιμοποιείται για την παρασκευή του.

Όπως φαίνεται και στην φωτογραφία, ο ελαφριά καβουρδισμένος καφές (light roast) περιέχει περισσότερη καφεΐνη συγκριτικά με τον “σκούρο” καφέ (dark roast). Επίσης και η σοκολάτα υψηλή σε κακάο περιέχει μια μικρή ποσότητα καφεΐνης, όπως και το μαύρο τσάι που περιέχει περισσότερη καφεΐνη από το πράσινο.

 

 

 

Σύμφωνα με τον FDA και τις κατευθυντήριες γραμμές  (2020-2025) οι ενήλικες μπορούν να καταναλώσουν μέχρι και  400 mg την ημέρα, η οποία θεωρείται ασφαλής  κατανάλωση χωρίς αρνητικές επιπτώσεις. Κατά την διάρκεια εγκυμοσύνης ή θηλασμού , συνιστάται να διατηρήσετε την πρόσληψη καφεΐνης σε όχι περισσότερο από 200 χιλιοστόγραμμα την ημέρα.

Η κατανάλωση καφεΐνης μπορεί να προκαλέσει αύξηση της κορτιζόλης, της ορμόνης του στρες. Όταν η καφεΐνη καταναλώνεται σε υπερβολική ποσότητα, μπορεί επίσης να προκαλέσει δυσάρεστα συμπτώματα, όπως αϋπνία, τρέμουλο, άγχος, γρήγορους καρδιακούς παλμούς, στομαχικές διαταραχές, ναυτία και πονοκέφαλο.

Συνοψίζοντας, η καφεΐνη ,όπως και άλλες ενώσεις στην διατροφή μας μπορούν να ενταχθούν στο διαιτολόγιο μας, σύμφωνα πάντα με τις ανάγκες μας και με τα επιτρεπόμενα όρια των κατευθυντήριων γραμμών. Είναι σημαντικό να παρατηρεί ο καθένας από εμάς πως η καφεΐνη επιδρά στο σώμα του , καθώς κάθε οργανισμός είναι διαφορετικός και κάθε άνθρωπος έχει άλλες ανάγκες.

Μπορείτε να διαβάσετε και επιπλέον πληροφορίες στον αναλυτικό οδηγό του FDA www.dietaryguidelines.gov

Λαντζάκη Μαρία, διαιτολόγος διατροφολόγος (BSc, MSc)

Obesity and weight management (MSc).

Συνθετική συμβουλευτική ψυχικής υγείας και υποστήριξη διατροφικών διαταραχών (EICP).